دانستنی های علمی در مورد ریش و ریش تراشی

تاریخچه ی ریش گذاشتن

اشاره

وقتی تاریخ ریش گذاشتن بررسی می شود، یک نوع افراط و تفریط در آن بوده به طوری که عده ا ی ریش خود را آنقدر بلند می کردند که به زمین کشیده می شده و افرادی را اسیر جمع آوری آن از زیر دست و پا می کردند.

در مقابل برخی ریش خود را از ته می زدند، اسلام که روشش بر اساس استدلال و منطق است، این دو طریق را مطرود اعلام کرد و راه اعتدال و میانه روی را بر اساس آیه 143 سوره بقره که می فرماید:

«کذلک جعلناکم امه وسطا »و روایات متعدد برگزید و اکنون به نمونه هایی از آن در تاریخ توجه فرمائید.

الف: ریش در شریعت حضرت موسی عَلَیْهِ السَّلَام

عبرانیان از زمان های بسیار قدیم ریش می گذاشتند و بر طبق شریعت حضرت موسی عَلَیْهِ السَّلَام مجاز به تراشیدن ریش نبودند و کندن ریش نزد آنان علامت تحقیر و بی احترامی بود.

حضرت موسی عَلَیْهِ السَّلَام با مردانی از بنی اسرائیل به کوه طور رفت و دستور فرمود که: بعد از دعای من آمین بگویید. از جمله ( دعاهای حضرت نفرین بر کسانی بود که ریش خود را می تراشیدند.)

ب: سلاطین و علماء

سلاطینی از بابل، آشور، ایران و یونان قدیم ریش خود را فر می دادند و در مجسمه های داریوش بزرگ و حکمایی مانند افلاطون، ارسطو و سقراط این موضوع مشهود است.

برخی فراعنه مصر سنگ های قیمتی و مروارید به ریش خود می آویختند و آن سنگ ها را مانند خنجر، نوک تیز می کردند و گاهی با آن سنگ ها ریش ها را اصلاح می کردند.

معروف است که ریش« سلطان سنجر » آنقدر طول و عرض داشت که زمان شکار و تیراندازی غلامان می دویدند و ریش شاه را که  به زمین می رسید با پارچه ای بسته و به پشتش گره می زدند.

ریش «فتحعلی قاجار و درباریانش » آنقدر بزرگ بود که در زمان تیراندازی آن را می بستند.

زمانی ریش ها را به شکل خاصی مانند توپی، دم کبوتری، مربع و مستطیل حالت و شکل می دادند.

«عباد» برادر « عبیدالله بن زیاد » ریش طویلی داشته و « ضیاء الدین قزوینی » استاد « سعدالدین تفتازانی » ریشش آنقدر طولانی بود که به کفش هایش می رسید و در خواب آن را کیسه می کرد و چون بر مرکب سوار می شد، باد آن را متفرق می نمود و مردم را متوجه خود می ساخت.

مردم یونان و روم قدیم همه ریش داشتند، اما کم کم در ایام شادی ریش تراشی معمول گردید. اما در نزد ایرانیان ریش مرسوم بوده است.

ج: کسانی که دستور تراشیدن ریش داده اند:

اولین کسی که فرمان ریش تراشی دسته جمعی صادر کرد « اسکندر مقدونی » بود و دومین نفر که این دستور را داد « فیلیپ هفتم » در اسپانیا و سومین نفر « پطر کبیر » در روسیه بود و او چنان سخت گرفت که کسانی را که دارای ریش بودند جریمه می کرد و چهارمین نفر« شاه عباس صفوی » در ایران بود.

د؛ احترام ریش نزد درویشان

قلندران و درویشان در عراق موی سر و ابرو را می تراشیدند و در ایران تاری از موی ریش و سبیل را به عنوان ارادت و دوستی و مردی و یا برای شرط نذر برای یکدیگر ارسال می کردند و یا گرو می گذاشتند. در یک دوره طولانی اگر ریش کسی را می کندند آنقدر توهین آمیز بود که مرگ را بر آن ترجیح می داد و ریش داشتن را مورد احترام قرار می دادند (ولی عصر خودمان را ببینید که هر کس ریش بگذارد به او لقب امّل و عقب افتادگی می دهند) و چه بسا بعضی دولت ها ریش انسانهای مجرم را می تراشیدند و تبعیدش می کردند و یا پیاده و سواره در شهر در معرض تماشای عموم قرار

می دادند.

و: داشتن ریش سیره انبیاء و دانشمندان اروپایی

سیره انبیاء و ائمه اطهار و ادیان الهی و علماء گذاشتن ریش بود و از تراشیدن آن نفرت داشتند و در بین دانشمندان جهان از جمله اروپا و سلاطین بسیاری از آنها به پیامبران در ریش گذاشتن اقتدا می کردند از جمله دانشمندان اروپایی که ریش داشته اند و عکس هایشان در کتاب ها و موزه ها موجود است عبارتند از:

1- پاستور فرانسوی، ماریونی (مخترع ماشین چاپ)

2 - کوری پیر (فیز یک و شیمیدان فرانسوی کاشف رادیوم)

3 - تارینه (بزرگترین استاد معالجه امراض)

4 - یوکا من شامپیو نبر (نخستین کسی که عمل فتق را انجام داد)

5 - دکتر پرفسور امیل (مکتشف سرم معالجه دیفتری)

6 - لیستر (جراح انگلیسی)

7 - ژیرار (مخترع ماشینهای بافت کتان)

8 - گرام (زنوپ) (الکتریسین بلژیکی و مخترع دینامهای صنعتی برق).

ریش تراشی از نظر دانشمندان و پزشکان

- سخنان دکتر« ویکتور ژورژ »:

بعضی از مردم ریش داشتن را نمی پسندند و غافل هستند که ریش داشتن بهتر و دارای منافعیست.

به درستی که طبیب حاذق و مشهور ((ویکتور ژورژ)) عقیده اش این است که داشتن ریش فوائد بسیار بزرگی دارد و محقق است که ریش داشتن دهان را محافظت می نماید از امراضی که متوجه بدن و اطراف آن است و هم منع می نماید رطوبت های زائده ای را که متوجه به جوانب دهان می شود و نگاهداری می کند و از استخوان های دندان ها و غده هایی که چشمه لعاب های دهان است.

(یعنی محافظت می کند از لثه ها و یا غده هایی که در لثه ها است)در کتاب تراش ریش از نظر بهداشت ص 20 آمده است که ایشان درباره ی فائده ی ریش می گوید:

ریش موجب حفظ دندان ها و غدد بزاقی خواهد شد.

- سخنان دکتر (یعقوب صروف) و (فارس نمر):

به تحقیق از برای موهای ریش و سبیل فایده هایی بزرگ است:

اولا: در منع از رسیدن ریزه های غبار به حلق از راه بینی و دهان.

ثانیاً: در منع از رسیدن هوای سرد به اطراف گلو و حلق و روایت شده که نا خدایان و کشتیبانان فرنگ که به سوی قطب شمال سفر نموده اند برای جستجوی از سیّاح مشهود (فرنگلین) پس در آن یخچال ها و هواهای سوز و زمین های سرد سیر قطب خیلی سرمای سوزناک بر آنها شدید شد. ولی هیچ یک مبتلا به مرضی نشدند بدین جهت که موهای سر و ریش می پوشانید سر و روی آنها را و دور می کرد سوز سردی را از حلق و گلویشان. سپس چون برگشتند به سرزمین انگلستان که نسبتًا به جای های قطب گرمسیر و قشلاق می باشد پس تمامی آنها ریش های انبوه خود را تراشیدند. فوری یک هفته نگذشته تمامی آنها مریض و بیمار شدند به سبب چائیدن استخوانهای گلو و اعضای حلق و دهان.

3- در مجله « المقتبس »دمشق آمده است که:

در مجله ی المقتبس مطبوعهی شهر دمشق اثبات نموده که تیغ های ریش تراشان ناقل امراض و باعث سرایت در د ها است به چهره و صورت مردان تندرست که عادت به تراشیدن ریش نموده اند.

(منظور تراشیدن صورت با تیغ است نه دیگر اعضای بدن. )

4- ریش تراشی جماعتی در انگلستان:

جماعتی در انگلستان بر علیه و ضد عادت ریش تراشی انجمن نموده اند و سخت از کار کردن تیغی بر رخسار ریش تراشان جلوگیری می نمایند و از جمله تعلیم های اسلامی این جماعت سعی و تلاش در این است که مردمان را وادار کنند به رها ساختن ریش و ترک تراشیدن آن؛ به این جهت که تیغ های دلاکان مایه سرایت و تعدی امراض مسریه است به لب و دهان و چهره و گلوی ریش تراشان و به درستی که این انجمن ورقه ای را چاپ نموده و بر بزرگان انگلیس و لوردهای ایشان قسمت و پخش نموده و ایشان را به مساعدت خود خوانده که رها بسازند ریش های خود را تا این که عموم ملت از آنها تقلید و پیروی بنمایند. در این ورقه منشور دو صورت چاپ نموده بودند که یکی تمثال مردی که ریش خود را تراشیده و در او جمیع زشتی ها و بدی ها را نمایش داده و دیگری تمثال مردی که ریش خود را رها ساخته و در او جمیع زیبایی ها و خوبی ها را جلوه و نمایش داده اند.

5 - به ریش های تمامی کارکنان راه های آهن تیغ کشیدند

در زمانی ریش های تمامی کارکنان راه های آهن را در موسم زمستان تراشیدند، پس قسم بیشتر آنان مبتلا به درد دندان و اماس و اورام سختی شدند، در غده هایی که چشمه های لعاب گلو و دهان است و نیز گفته که: طبیب دیگری معالجه کرد کسانی که مبتلای برشح یعنی درد زکام شده بودند، همین که ایشان را امر فرمود به رها کردن ریش های خود، آنها هم به امر او گوش نموده ریش

گذاشتند (به صحت کامیاب شدند).

6 - شیوع ریش تراشی در کشورهای غربی:

در سال 1911 میلادی به علت شیوع ریش تراشی در کشورهای غربی و کشف مضرّات آن عده ای از اطباء و دانشمندان اروپا برای مبارزه با ریش تراشی در انگلستان تشکیل جلسه داده و برای حفظ بهداشت عمومی از ا ین عمل نشریاتی منتشر نمودند و بدین وسیله مردم را متوجه ضررهای تیغ های صورت تراشی نموده، ضمنا برای نتیجه گرفتن به دولت نیز پیشنهاد دادند که جهت حفظ بهداشت عمومی جدا از این کار جلوگیری نماید.

7 - بعضی از پزشکان فرانسوی می گویند:

تیغ ها (و ماشین های) ریش تراشان ناقل امراض و باعث سرایت دردها است و ریش تراشی، چهره و صورت مردان سالم را از بین می برد.

8-« هانسدریش » آلمانی می گوید:

ریش برای مرد زینت است.

9-« دکتر خوش منش » :

پوست بدن و موها بهترین مانع برای ورود میکروب ها می باشند و موی صورت کاملًا از ورود میکروب ممانعت می کند. خراش پوست به وسیله تراشیدن موجب پیدا شدن راهی برای وارد شدن میکروب ها است.

موی صورت حافظ زیبایی و سلامتی آن است زیرا در اثر زیاد تراشیدن، سلولهای صورت فرسوده شده و به دنبال آن علائم پیری و چروک به زودی در صورت ظاهر می گردد. (کسانی که ریش دارند، از صورت سفید و لطیف تری بر خوردارند). به علاوه کسانی که ریش خود را می تراشند به خاطر زبری و خشن بودن صورتشان کودک انسان مانع بوسیدن آنها می شوند.

10-« دکتر صائبی »:

در رشته « فیزیولوژی » ثابت شده بیضه مرد علاوه بر موادی که با اسم ترشح منوی به خارج می ریزد، دارای ترشح درونی است که داخل خون شده، علائم بلوغ و نشانه مردی که یکی از آن روییدن موی صورت است به وسیله همین ترشح درونی است.

چنانچه برخی که فاقد بیضه هستند از داشتن موی صورت و چهره زیبا بی بهره اند.

بنا بر این موی صورت یکی از نشانه های مردی است و مردان و نوابغ عالم سعی داشته اند علاوه بر صدها خصلت انسانی، این نشانه را در خود حفظ کنند.

11 - جریان کارخانه ی تیغ سازی:

((پل کن ریشPoul Kenrish))شخصی است که دارای کارخانه ی تیغ سازی بوده و روزی پانصد هزار تیغ تولید می کرده و سال ها ریش میلیونها انسان را با این وسیله تراشیده است و لیکن بزرگی و زیبایی خود را در ریش گذاشتن دانسته و در تمام مدت عمرش از تراشیدن موی صورت خویش خودداری کرده است.

نتیجه گیری از این فصل:

هر گاه کسی از روی انصاف و عدل در کتاب ها و در مطبوعات تازه و کهنه آسیا و اروپا نظر و اندیشه نماید، مقالات بی اندازه خواهد یافت در زشتی های عادت ریش تراشی و خوبی های گذاشتن آن. چنانچه پاره و اندکی از آن را به عرض شما رساندیم.

به این نتیجه می رسیم که ریش تراشی مایه سرایت ناخوشی های سخت و مظهر زشتی های خلقت و سبب سرما خوردن و چائیدن استخوان های چهره و گلو و مرض های اعضای حلق و فکین می شود و هم باعث امراض زکامِی و رشحی و لقوه در دندان و اورام غدد لعابیه و غیر آن می گردد.

و به این نکته پی می بریم که گذاشتن ریش مایه ی محافظت دهان و قوت تکلم و فصاحت گفتار و مانع رطوبات زائده حلق و حافظ وظائف غده های لعابی می باشد و همچنین سبب قوت و محافظت استخوان های چهره و اعضای گلو ودهان و گرم نگه داشتن آن ها است و نیز مانع از رسیدن غبار نرم و هواهای سرد و نا ساز به سوراخ های بینی و دهان می شود.

ریش تراشی از نظر روان شناسی:

اشاره

روان شناسان ثابت کرده اند که: انسان دارای قوه مغناطیسی است که اثر آن مخصوصاً در چشم ها مشهود است و به سبب نگاه کردن زنان به مردان و بالعکس این قوه تقویت شده و غریزه جنسی را در دو طرف (مرد و زن) تحریک می کند.

سیفلیس و سوزاک و دردهای دیگر که در اثر شیوع فحشاء در برخی جوامع می بینیم در اثر این قوه جاذبه می باشد. بدیهی است که تراشیدن ریش از ته و صورت را براق کردن، سبب تقویت قوه جاذبه شده و تحریک و کشش های مغناطیسی را بین زنان و مردان افزایش می دهد.

طبق نظریه علم فیزیولوژی و پسیکولوژی نیروی شهوت از سن پانزده سالگی به بعد رو به افزایش است و تا بیست و پنج سالگی ادامه دارد، هر چه انسان از سن پانزده سالگی بالا می رود سیمای او بر افروخته و روشن تر می گردد و در چشم مرد و زن شیفتگی مخصوصی پیدا می شود. از همین سال هاست که موی صورت روییده خواهد شد و این روییدن موی صورت و نتراشیدن آن مانع برخی مفاسد اخلاقی میان زنان و مردان شده و تا حدودی از پیش آمدن مسائل سوء شهوانی جلوگیری می نماید. بر عکس مرد با تراشیدن ریش زنان و دختران را بیشتر متوجه خود می سازد و در شیوع فحشاء و تحریک غریزه جنسی نقش موثری دارد.

سؤال:

چرا عده ای از ریش گذاشتن فرار می کنند؟

عده ای به خاطر نداشتن آگاهی و برخوردار نبودن از ایمان قوی و از همه بیشتر به خاطر مسخره شدن مقدسات مثل حجاب و ریش و … توسط انسان های جاهل سعی می کنند به خاطر در امان ماندن از حملات و طعن آنها ریش خود را بزنند و برای تراشیدن ریش خود بهانه هایی بیاورند. لذا این افراد گاهی می گویند که ما به خاطر رعایت بهداشت صورت خود را می تراشیم در حالی که می توان ریش داشت و بهداشت را هم رعایت کرد و اگر واقعًا مسأله بهداشت مطرح است، چرا موهای سرشان را نمی زنند.

و گاهی می گویند:

مسأله ریش گذاشتن مربوط به صدر اسلام می باشد به خاطر این که عربستان منطقه گرم و سوزانی بوده، اسلام برای حفظ پوست صورت دستور گذاشتن ریش را داده، این توجیه هم بطلانش با آن همه دلیل بر ضررهای تراشیدن ریش روشن است.

عده ای برای اطاعت نمودن از همسر خود این فعل را انجام می دهند، عده ای هم به خاطر تقلید از دیگران.

و چه زیبا شاعر سروده است:

خلق را تقلیدشان بر باد داد

ای دو صد لعنت بر این تقلید باد

عده ای هم به خاطر غفلت از زیان های بهداشتی آن، عده ای هم به دلیل زیبایی، چهره ی خود را با نداشتن مو در صورت می دانند، عده ای هم تمدن را به تراشیدن ریش می دانند و عده ای هم برای فرار از ریش گذاشتن می گویند:

انسان کارهای دیگرش را درست کند در حالی که این حرف هم درست نیست، زیرا اسلام مجموعه ای از دستورات حیات بخش است که باید واجبات آن را عمل کرد و محرماتش را ترک کرد، اگر ریش تراشی حرام شد، باید انجام نداد و این توجیهات پذیرفته نیست.

نکات مهم:

1 - بر اساس این که اسلام به نظم و مرتب بودن انسان در تمام مراحل زندگی سفارش نموده، شایسته است انسان مسلمان محاسن خود را مرتب شانه نماید و از ژولیدگی و بیقوارگی ریش هایش جلوگیری نماید تا ظاهری زیبا و پاکیزه داشته باشد و سبب ترغیب مردم به دین گردد.

2 - امکان دارد بعضی از اشخاص نخواسته باشند محاسن بلند یا معمولی داشته باشند، چنین افرادی می توانند ریش های خود را طوری کوتاه کنند که عرفا ریش دار بودن صدق کند.

آنچه در اسلام حرام می باشد زدن ریش از ته است و دیگر فرقی بین ماشین و تیغ نیست.

3 - روایاتی که آورده می شود در فضیلت ریش گذاشتن روشن می کند که اسلام ضمن بها دادن به معنویت و باطن به ظواهر بسیار اهمیت می دهد. لذا یک مسلمان وظیفه دارد هم در جهت معنویت و ارتقاء مکارم اخلاق تلاش نماید و هم ظواهر خود و خانه و خانواده اش را بر اساس گفته های ائمه اطهار عَلَیْهمُ السَّلَام حفظ نماید و اگر نتوانست در جهت باطن و پرورش روح رشد کند لااقل ظاهرش را اسلامی نگه دارد، نه این که بگوید:

اکنون که من از جهت معنوی و اخلاقی مشکل دارم پس ظاهر را درست کردن چه فایده ای دارد و با تراشیدن ریش گناهی را بر سایر گناهان بیفزاید.

تراشیدن ریش از منظر قرآن

سوال:

آیا قرآن اشاره ای به حرمت ریش تراشیدن کرده است؟

جواب: آری. در چند آیه از قرآن می رساند که تراشیدن ریش حرام است.

« و اذا ابتلی ابراهیم ربه بکلمات فاتمهن »بقره /124

در کتاب گران سنگ و ارزشمند وَسَائِلِ الشِّیعَۀ از تفسیر علی بن ابراهیم قمی (ره) که در وثاقت و اعتبار او حرفی نیست در ذیل آیه ی شریفه از حضرت امام صادق عَلَیْهِ السَّلَام نقل شده است که فرمودند:

وقتی خداوند حضرت ابراهیم عَلَیْهِ السَّلَام را خوب مورد امتحان قرار داد به این که فرزندش اسماعیل را ذبح کند، حضرت ابراهیم عَلَیْهِ السَّلَام پس از بیدار شدن تصمیم بر ذبح فرزند خویش گرفت و پروردگار هم به جهت پاداش حضرت ابراهیم عَلَیْهِ السَّلَام فرمود:

«پروردگار هم به جهت پاداش به حضرت ابراهیم عَلَیْهِ السَّلَام فرمود:

ما تو را امام بر مردم قرار دادیم و سپس ((حنیفیت)) یعنی پاکیزگی که ده چیز پاک است را بر او نازل کرد، حضرت هم آن ها را با خود آورد که تاکنون نسخ نشده و تا روز قیامت هم نسخ نشده و تا روز قیامت هم نسخ نخواهد شد که پنج چیز آن راجع به سر عبارت است از:

1 - گرفتن شارب (سبیل)

2 - ریش گذاشتن

3 - تراشیدن موی سر

4 - مسواک کردن

5 - خلال نمودن.

و پنج چیز دیگر آن مربوط به بدن است که عبارتند از:

1 - تراشیدن موهای زائد بدن

2 - ختنه کردن

3 - ناخن گرفتن

4 - غسل جنابت

5 - طهارت با آب. 

تا اینجا معلوم شد که بنا به فرموده ی حضرت امام صادق عَلَیْهِ السَّلَام یکی از احکام دهگانه ی آیین ابراهیمی ریش گذاشتن است که خداوند بر حضرت ابراهیم عَلَیْهِ السَّلَام نازل فرموده است.

خداوند تبارک و تعالی در سوره نحل می فرماید:

 اتبع مله ابراهیم حنیفا.

ترجمه: (ای رسول ما از آیین حنیف و پاک حضرت ابراهیم عَلَیْهِ السَّلَام تبعیت کن).

و معلوم شد یکی از احکام این آیین ابراهیمی گذاشتن ریش است.

حال آیا تنها پیامبر اسلام صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مامور به پیروی از آیین ابراهیمی می باشند؟ خیر زیرا خداوند در سوره آل عمران فرموده:

« قل صدق الله فاتبعوا مله ابراهیم حنیفًا »

ای پیامبر به امت خود بگو، راست گفت خدا: از آیین پاک ابراهیم عَلَیْهِ السَّلَام پیروی کنند

« و ما اتئکم الرسول فخذوه و ما نهئکم عنه فانتهوا »

آنچه را پیغمبر برای شما آورده (از حکم) آن را بگیرید و از آنچه شما را نهی فرموده است خود داری کنید

و ما روایات زیادی از پیامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم داریم پیرامون نهی از تراشیدن نهی و امر نمودن به گذاشتن ریش.

« و لا تلقوا باید یکم الی التهلکه » (و خودتان را به دست خودتان به هلاکت نیندازید).

چون تراشیدن ریش دارای امراضی است لذا قرآن هم اشاره دارد که نباید کسی خود را به هلاکت بیندازد، آن هم بدست خود 

پس با توجه به پنج آیه ی فوق و فرمایش امام صادق عَلَیْهِ السَّلَام روشن شد که بنا به آیات قرآن، هم پیامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم و هم امت ایشان مامورند به ریش گذاشتن.

ممکن است (درباره ی آیه 95 سوره آل عمران) گفته شود « اتبعوا » صیغه ی امر است و دلالت بر مطلق مطلوبیت اعم از وجوب و استحباب دارد، لذا ممکن است این پیروی کردن واجب نباشد بلکه مستحب باشد.

در جواب عرض می شود درست است که صیغه ی امر دلالت بر اعم از وجوب و استحباب دارد، لکن در صورتی که قرینه ی حمل بر استحباب موجود نباشد، عقل حکم بر لزوم اطاعت از امر مولی می کند و در این آیه ی شریفه این چنین است.

باز ممکن است گفته شود قرینه بر استحباب موجود است و آن این که ریش گذاشتن در سیاق بعضی از مستحبات قرار گرفته پس به حکم وحدت سیاق باید حمل بر استحباب شود.

عرض می شود بله در سیاق بعضی از مستحبات قرار دارد لیکن در بین این ده چیز غسل جنابت هم وجود دارد که یکی از غسل های واجب می باشد، به همین دلیل می توان گفت در اینجا قرینه حمل بر استحباب وجود ندارد و لذا هر کدام از این ده چیز به سبب صیغه ی اتبعوا عقلًا واجب خواهد بود مگر این که رخصتی از جانب شارع به ما رسیده باشد که در بعضی از این ها همچون مسواک زدن رخصت رسیده و در بعض دیگر مانند غسل جنابت و ریش تراشی رخصتی به ما نرسیده است.

نتیجه این که ریش گذاشتن به حکم عقل واجب می باشد.

سیره ی عملیه ی انبیاء و اولیاء دلیل بر ریش گذاشتن و دلیل عقلی بر لزوم ریش گذاشتن

وقتی انسان با دقت به تاریخ زندگی انبیاء و اولیاء نظر می کند در می یابد که از زمان حضرت آدم عَلَیْهِ السَّلَام تا عصر حاضر از پیامبران، اولیاء، صدیقین و صلحاء و هر کس که معتقد به دین بوده، ریش تراش نبوده اند و آن را از منکرات می دانسته اند و احدی از علماء و رهبران دینی یعنی مراجع معظم تقلید شیعه بلکه علماء اهل تسنن و حتی علماء ادیان دیگر و بعضی از سلاطین و اطباء و دانشمندان خارجی مرتکب ریش تراشی نشده اند.

خوب اهتمام ورزیدن انبیاء و اولیاء و رهبران دینی در طول زمان ها به ریش گذاشتن و نتراشیدن ریش حتی برای یک مرتبه کشف از این نمی کند که ریش گذاشتن مطلوب مولی بوده و حجتی است بر علیه کسانی که ریش میتراشند؟ حتمًا جواب خواهید داد بلی.

دلیل عقلی بر لزوم ریش گذاشتن

یکی از دلائلی که بر لزوم ریش گذاشتن اقامه شده است دلیل عقلی است به این ترتیب که:

عقل سالم به هر انسانی حکم می کند که عبد و بنده ی مولا، کسی است که در تمام رفتار و کردار متوجه مولای خود بوده و در هیچ لحظه ای دمی بر خلاف رضای مولای خود بر ندارد که اگر برداشت دیگر بنده ی او نیست بلکه بنده ی همان است که در تحت سلطه ی او قرار دارد چرا که هر چه در بند آنی بنده ی آنی و بر کسی پوشیده نیست که مولای حقیقی و آن که، هر کس هر چه دارد از خدای تبارک و تعالی است و دیگران همه بنده ی او هستند و اقتضای بندگی این مولای عزیز، این است که هر چه او از ما خواسته به همان نحو مطلوبی که مورد رضایتش می باشد به جا آوریم تا بدین وسیله به وظیفه بندگی خویش عمل کرده باشیم.

ریش گذاشتن یکی از اموری است که بنابر حسب آنچه از منابع موجود بر می آید (کتاب، سنت، عقل و اجماع) مطلوب مولای حقیقی بوده و ترخیصی هم از او در تراشیدن آن به ما نرسیده، لذا بندگی اقتضاء می کند هر کس خود را بنده ی او می داند ریش خود را نتراشد تا به وظیفه ی بندگی خویش عمل کرده باشد که اگر خدای ناکرده تراشید از زمره ی بندگان او خارج شده و از دیدگاه عقل سلیم کاری ناپسند و قبیح مرتکب گشته و استحقاق عقاب هم دارد.

به امید این که در باقی مانده ی عمر خویش در زمره ی بندگان شایسته ی او قرار گرفته و نواهی او را ترک و دستوراتش را آن طور که مورد رضایت او می باشد عمل نماییم. انشاء الله.